Bati Hoyuk

Çatalhöyük’ün Batı Höyük kazıları Doğu Höyük’ten daha sonra başladı ve Doğu Höyük’ün terk edilmesinden çok sonra da devam etti. İki höyük arasındaki alan günümüzde tarlalardan oluşuyor ama arkeologlar bu alanın bir zamanlar Çarşamba Nehri’nin yatağı olabileceğini düşünüyor. Bu höyük genel olarak boyalı çömlek yapımına ilk defa rastlanan Erken Kalkolitik dönemi ile bağdaştırılıyor. Mevcut bilgiler, höyüğün milattan önce 5,900-5,600 tarihleri arasında yerleşim yeri olarak kullanıldığını gösteriyor. Çatalhöyük, Geç Neolitik’i Erken Kalkolitik’e bağlaması açısından da özel bir anlam ifade etmektedir. 

Batı Höyük’ün oluşturulma sebepleri tam olarak bilinmiyor. Hipotezlerden bir tanesi, Çarşamba Nehri’nin yatağını değiştirmesiyle insanların suya daha yakın ya da daha uzak olabilmek için yer değiştirmiş olduğunu savunuyor. Doğu ve Batı Höyük arasında, kültürel değişikliklerle birlikte kademeli olarak bir dönüşümün gerçekleştiği söylenebilir. Evlerin altında gömütlere, duvar boyamalarına ve terk edilen evlerin doldurulmasına dair hiçbir kanıt bulunamadığı düşünülürse bu değişiklikler en çok binalarda göze çarpıyor. 

Çömlekçilik de özenli ve estetik bir şekilde dekore edilen çömleklerin varlığı ile değişmiştir. Bu durumun, eve gelen misafirleri etkileyici servis kapları ile hoş tutma amacı sayesinde oluştuğu söylenebilir. Hayvanlardan sadece sığırın daha az tüketildiği ve boynuz ya da diğer kemik döşemelerine rastlanmadığı gözüküyor. Bunlar iki höyük arasındaki kültürel değişikliklerden sadece birkaçı olarak dikkat çekiyor.  

Bu değişikliklerin gerçekleşmesinin ve en başta insanların Batı Höyük’e yerleşmesinin sebepleri hala yoruma açık duruyor. Bu büyüleyici alandaki araştırmalar gelecekte de devam edecek.